Podczas prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej płatnikiem podatku dochodowego jest przedsiębiorca. Sprawa wygląda jednak zdecydowanie odmiennie w przypadku, kiedy to mowa o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i spółce akcyjnej. Warto podkreślić, że spółki mają charakter osoby prawnej, a więc podlegają one ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, którą nazywa się również ustawą o CIT. Zaliczkę na podatek CIT opłaca się co miesiąc lub co kwartał. Jaka jest jego wysokość? Jakie są stawki podatku CIT?

CIT — podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek CIT to nic innego jak odpowiednik podatku PIT, z tą różnicą, że opłacają go osoby prawne. CIT to skrót od angielskich słów – Corporate Income Tax, a to oznacza właśnie podatek dochodowy. W Polsce wprowadzono go po raz pierwszy 31 stycznia 1989 roku, a obecnie podlega on ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku. Z biegiem lat obowiązujące przepisy prawa były wielokrotnie zmieniane.

Kto podlega podatkowi CIT?

Podatek CIT jest formą daniny, której podlegają osoby prawne, a więc podmioty, których taki status wynika na podstawie przepisów prawa. Wśród nich wymienia się:

• podatkowe grupy kapitałowe — mowa tutaj o grupie przynajmniej dwóch spółek prawa handlowego, które pozostają w związkach kapitałowych,
• spółki prawa handlowego — spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne,
• stowarzyszenia, fundacje, czy też banki.

Co istotne, z obowiązku płacenia daniny na podatek CIT zwolniony jest między innymi Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki budżetowe, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska.

Podatek dochodowy od osób prawnych, jeśli chodzi o spółki akcyjne i spółki z o.o., płacony jest przez nie od dochodów, jakie osiągnęły w danym roku podatkowym. Dlatego też mają obowiązek złożenia zeznania rocznego CIT. Co ważne, akcjonariusze spółek akcyjnych muszą dodatkowo płacić podatek w wysokości 19 procent od wypłacanych im dywidend oraz innych dochodów pochodzących z udziałów w zyskach od osób prawnych.

Stawka podatku cit

Dochody podatników, którzy rozliczają się na podstawie CIT i nie stosują tak zwanego estońskiego CITu, a więc ryczałtu od dochodów spółek, podlegają w 2023 roku opodatkowaniu w wysokości 19 procent lub 9 procent. Obniżona stawka podatku CIT w wysokości 9 procent może być stosowana przez małych przedsiębiorców i tych, którzy rozpoczynają swoją działalność gospodarczą. Co istotne, dotyczy to tylko dochodów innych niż z zysków kapitałowych.

Nowymi podatnikami CIT stają się nowo powstałe spółki kapitałowe, akcyjne oraz z o.o., dla których będzie to pierwszy rok podatkowy. Małymi podatnikami są z kolei przedsiębiorcy, których przychody w roku kalendarzowym nie przekroczyły wartości 2 milionów euro.

Jak unikać problemów związanych z podatkiem CIT?

W przypadku podatku CIT przedmiotem opodatkowania są dochody spółek będących określanymi jako osoby prawne, zgodne z przepisami prawa. Rozliczanie się w ten sposób z dochodów spółek kapitałowych, akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością może być dla wielu przedsiębiorców o wiele bardziej skomplikowane, niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Dlatego też warto podjąć współpracę ze specjalistami z One Tax, którzy zadbają o dokładne rozliczenia i dokumentację finansową firmy.

Płatnik podatku, który decyduje się na założenie firmy, musi zastanowić się nad tym, jaką formę prowadzenia działalności gospodarczej chce wybrać i jaka będzie dla niego najlepsza. Ma to ogromny wpływ między innymi na koszty prowadzenia firmy, sposób jej rejestracji oraz opodatkowanie i odpowiedzialność osobistą za zobowiązania firmy. W związku z tym można wybrać różne sposoby na prowadzenie działalności gospodarczej, ale przyszły przedsiębiorca powinien się zastanowić, jaka forma będzie dla niego najkorzystniejsza.

Formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce

Przed wyborem formy prowadzenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca powinien zastanowić się, jaki rodzaj działalności chce prowadzić. Poza tym powinien uwzględnić, czy chce to robić sam, czy ze wspólnikiem. Do wyboru są następujące formy:

• Jednoosobowa działalność gospodarcza — wybierana jest najczęściej przez przedsiębiorców chcących prowadzić firmę samodzielnie. Decydując się na jednoosobową działalność gospodarczą, należy spełnić minimum formalności. Wystarczy złożyć wniosek do CEIDG o wpis działalności do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej za pomocą wniosku CEIDG-1. Ponadto pozwala on dodatkowo na rejestrację do ubezpieczeń społecznych. Co istotne w formie jednoosobowej działalności gospodarczej nie ma wymagań co do wniesienia kapitału początkowego.
• Spółka cywilna — jest to forma prawna działalności gospodarczej, która jest jedną z popularniejszych wśród przedsiębiorców. Spółka cywilna możliwa jest do rejestracji, ale wymagane jest sporządzenie umowy spółki pomiędzy przedsiębiorcami, którzy z reguły prowadzą swoje firmy. Co istotne, wspólnicy spółki cywilnej rozliczają się z podatku osobno, a do jej założenia nie jest wymagany kapitał początkowy.
• Spółka jawna — jest to najprostsza forma prawna działalności gospodarczej, która została opisana w Kodeksie spółek handlowych. Aby ją zawrzeć, niezbędna jest umowa spółki na piśmie oraz zarejestrowanie jej do Krajowego Rejestru Sądowego. Występuje tutaj jednak pewna swoboda w formułowaniu treści umowy spółki.
• Spółka partnerska — może ona zostać zawarta jedynie przez osoby reprezentujące wolny zawód. Warunkiem koniecznym jest zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego i jej rejestracja w KRS. Tutaj także wspólnicy rozliczają się z podatku dochodowego oddzielnie.
• Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością — spółka działa na takiej zasadzie, że w tym przypadku wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ale należy tutaj zgromadzić kapitał zakładowy w wysokości minimum 5 tysięcy złotych, a tworzą go wspólnicy.
• Spółka akcyjna — jest ona najbardziej skomplikowana i wymaga progu wejścia w wysokości minimum 100 tysięcy złotych, a najniższa wartość akcji musi wynosić przynajmniej 1 grosz.
• Spółka komandytowa — w tym przypadku jeden ze wspólników odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki, a odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do sumy komandytowej, którą określa się w umowie. Spółka komandytowa jest idealnym wyborem dla przedsiębiorców o różnym potencjale finansowym, kiedy jeden z nich ma wystarczające środki, a drugi dysponuje świetnym pomysłem na biznes.
• Spółka komandytowo-akcyjna — podobnie, jak w spółce komandytowej występują w niej dwa różne rodzaje wspólników, czyli komplementariusze i akcjonariusze. Spółka komandytowo-akcyjna określa, że komplementariusz ponosi odpowiedzialność nieograniczoną w przeciwieństwie do akcjonariuszy.
• Prosta spółka akcyjna — forma prowadzenia działalności gospodarczej funkcjonująca od 1 lipca 2021 roku. Do jej założenia wymagany jest kapitał w minimalnej wysokości 1 zł. Prostą spółkę akcyjną można założyć samodzielnie lub z kilkoma osobami. Ponadto nie ma przeszkód, aby założyły ją osoby prawne. Jedynym ograniczeniem jest brak możliwości zawiązania prostej spółki akcyjnej przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
• Fundacja — może ona prowadzić działalność gospodarczą, ale tylko w wymiarze służącym realizacji jej celów. Wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność nie może być niższa niż tysiąc złotych.
• Stowarzyszenie — może prowadzić działalność gospodarczą według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach, a dochód z jego prowadzenia służy do realizacji celów statutowych i nie może zostać podzielony pomiędzy członków stowarzyszenia.

Wybór odpowiedniej formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce

Wybór odpowiedniej formy działalności gospodarczej w Polsce nie jest prosty i wymaga trochę wiedzy na ten temat. Przedsiębiorca musi przede wszystkim przeanalizować swoje potrzeby oraz cele, jakie będzie realizować. Dobrym rozwiązaniem będzie kontakt z doradcą prawnym lub księgowym, który pomoże wybrać odpowiednią formę. Trzeba także zwrócić uwagę na ograniczenia finansowe, ponieważ niektóre spółki wymagają wniesienia kapitału zakładowego, co wiąże się także z określoną odpowiedzialnością prawną.

Jednoosobowa działalność gospodarcza — przykład

Na założenie działalności gospodarczej decyduje się coraz więcej osób. Samozatrudnienie wydaje się kuszące, ponieważ pozwala zyskać niezależność finansową i daje możliwość stania się szefem samego siebie. Dużą popularnością cieszy się formuła B2B, gdyż pozwala uniknąć wysokich zobowiązań podatkowych. Nie bez znaczenia dla takiej formy zarobkowania ma Nowy Polski Ład.
Czy jednak warto zakładać jednoosobową działalność gospodarczą? Na to ma wpływ wiele różnych czynników i trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Należy bowiem ocenić indywidualną sytuację przedsiębiorcy. Dlatego też najlepszym rozwiązaniem jest skonsultowanie swojego wyboru z doradcą podatkowym lub księgowym.

Kiedy rozliczamy się podatkowo, ważne jest, abyśmy mieli świadomość różnych rodzajów kosztów, które możemy uwzględnić jako koszty uzyskania przychodów. Należą do nich m.in. wydatki poniesione z tytułu prowadzenia zawodów sportowych, przychodu ze stosunku pracy czy osobiście wykonywanej działalności artystycznej. Przykładów jest wiele. Tak wiele, że nie sposób opisać je w jednym artykule, dlatego skupmy się dzisiaj wyłącznie na kilku z nich.

Czym dokładnie są koszty uzyskania przychodu?

Koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów podlegających opodatkowaniu. Wykazuje się je w sekcji D PIT-37 oraz w sekcji E PIT-36. Koszty uzyskania przychodów pomniejszają podstawę opodatkowania, a co za tym idzie oczywiście podatek do zapłaty.

Wśród nich możemy wymienić koszty takie jak przeniesienie prawa własności wynalazku, czy przeniesienie prawa stosowania wynalazku, a każdy z nich powinien znaleźć się oczywiście w deklaracji podatkowej.

Zaletą wykazywania kosztów uzyskania przychodów jest możliwość zmniejszenia wysokości podatku. Koszty pozwalają pomniejszyć dochód czego, efektem jest to, że płatnik zapłaci mniejszy podatek dochodowy w Urzędzie Skarbowym. Co istotne koszt uzyskania przychodu odejmuje się od całości przychodu i to daje równowartość dochodu.

Koszty uzyskania przychodów związane z pracą

Koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy występują w dwóch kwotach miesięcznych – w wysokości 250 zł dla pracowników miejscowych i 300 zł dla tych, którzy ponoszą wydatki związane z dojazdem do miejscowości, w jakiej znajduje się zakład pracy. Jak więc ustalić kto może odliczyć wyższą lub niższą kwotę?

Koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy lub w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej to poniesione wydatki w celu otrzymania przychodu. Wśród takich kosztów uzyskania przychodu wymienić można między innymi wydatki na paliwo, aby możliwe było dojechanie do pracy, czy też zakup sprzętu i narzędzi niezbędny do wykonywania określonych usług. Dlaczego warto je wykazywać?

W tym przypadku z pomocą może przyjść art. 22 ust. 2 pkt 3 PIT, który mówi o tym, że koszty w wysokości 300 złotych przysługują pracownikowi w przypadku, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika znajduje się poza miejscowością, w której jest zakład pracy i nie uzyskuje on dodatku z tytułu rozłąki. Oznacza to, że pracownik, który musi dojeżdżać z innej miejscowości, może odliczyć koszty dojazdu od wynagrodzenia. Ponadto pracownicy mogą ponosić koszty związane z zakupem odzieży i wyposażenia służbowego.

Koszty uzyskania przychodów związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów mogą odliczać także przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Bardzo często odliczane są koszty z tytułu opłaty licencyjnej oprogramowania, wynajmu biura, czy korzystania z usług księgowych. Ponadto można wliczać w koszty uzyskania przychodów zakup sprzętu, maszyn, urządzeń, czy narzędzi, które są niezbędne do wykonywania określonej pracy. W tym przypadku muszę one być wykazane w sekcji E PIT-36.

Podwyższone koszty uzyskania przychodu

Osoby, które zamieszkują poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, często muszą ponosić dodatkowe koszty związane z dojazdem do pracy. W takim przypadku możliwe jest, aby przy wyliczaniu zaliczki w podatku dochodowym od osób fizycznych zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodu pracownika.